Druga Pielgrzymka Papieża Jana Pawła II w dokumentachINFORMACJE DZIENNE MSW - ZAGADNIENIA -

Szczególną funkcję w strukturze Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pełnił powołany w grudniu 1956 r. Gabinet Ministra Spraw Wewnętrznych. Stanowił on rodzaj zaplecza ministra i podlegał jego bezpośredniemu nadzorowi. Jednostka ta nie zajmowała się prowadzeniem pracy operacyjnej, lecz jej kompetencje miały charakter administracyjny oraz analityczno-informacyjny. Jednym z jej głównych zadań było opracowywanie biuletynów informacyjnych, w tym „Informacji dziennych”, które były przeznaczone dla szefostwa MSW, członków rządu oraz kierownictwa PZPR.

„Informacje dzienne” były opracowywane na podstawie spływających do Gabinetu Ministra doniesień i analiz przygotowywanych przez poszczególne departamenty i biura MSW (departamenty I, II, III, IV i V, Biuro „W”, Biuro Śledcze i inne), a także raportów nadsyłanych z Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej oraz z wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych. Informacje zazwyczaj przedstawiano w kilku blokach tematycznych: ogólna sytuacja w kraju, sytuacja w zakładach pracy, sytuacja w środowisku wiejskim, sytuacja w środowiskach opiniotwórczych (kulturotwórczym, dziennikarskim, akademickim), Polska w ocenach Zachodu (widziana oczami dyplomatów i dziennikarzy zachodnich, korespondentów państw kapitalistycznych akredytowanych w Warszawie), inne wydarzenia i na końcu – inne przejawy wrogiej działalności. W „Informacjach dziennych” zamieszczano również załączniki z danymi przygotowywanymi w biurach: Śledczym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Kryminalnym i Dochodzeniowo-Śledczym Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej. W części sporządzonej w KG MO przekazywano najczęściej informacje o przestępstwach i wydarzeniach zgłoszonych przez poszczególne wojewódzkie urzędy spraw wewnętrznych, m.in. o: zdarzeniach naruszających bezpieczeństwo powszechne lub zakłócających porządek publiczny; zdarzeniach w ruchu drogowym, kolejowym powietrznym i wodnym (także o ofiarach śmiertelnych, sprawcach oraz o jednostce prowadzącej postępowanie); przestępstwach kryminalnych, w tym przeciwko życiu, zdrowiu i wolności (z opisem zdarzeń, ich sprawcami i ofiarami oraz o jednostce prowadzącej postępowanie), rozbojach, kradzieżach z włamaniem lub kradzieżach; zastosowanych aresztach. Biuro Śledcze MSW przekazywało natomiast dane dotyczące „przeciwdziałania wrogiej propagandy i innym szkodliwym aktom”. Tutaj można było znaleźć krótki opis wydarzenia oraz informację o wszczętych śledztwach i osobach aresztowanych w trybie doraźnym, o wyrokach, a także opisy przebiegu śledztw.

Druga pielgrzymka Ojca Świętego do Ojczyzny była wydarzeniem niezwykłej rangi. W związku z tym szczególne było również zainteresowanie resortu spraw wewnętrznych. Operacji kryptonim „Zorza", która miała na celu operacyjne zabezpieczenie wizyty Jana Pawła II, w „Informacjach dziennych” poświęcono osobne miejsce. Codziennie relacjonowano zarówno przygotowania do pielgrzymki, jak i cały jej późniejszy przebieg. W informacjach uwzględniano każdy jej aspekt: począwszy od przygotowań czynionych w poszczególnych miastach na terenie całej Polski, w parafiach, zakładach pracy i uczelniach oraz wśród działaczy „Solidarności”, poprzez opisy przyszykowanych dla papieża darów, komentarze środowisk dziennikarskich i dyplomatycznych (także dziennikarzy i przedstawicieli państw zachodnich) czy zestawienie rozmaitych „ekscesów” i „ujawnionych” transparentów, aż po próby interpretacji słów wypowiadanych przez Ojca Świętego, oceny przebiegu pielgrzymki i przewidywanie jej następstw. W publikowanych dokumentach widać też wyraźnie, jak licznie Jan Paweł II był witany na każdym etapie swojej podróży oraz jak wielkie oczekiwania i nadzieje na zmiany niosła ze sobą jego wizyta.

Małgorzata Rybak